TIMA
TIMA vergroot concurrentiepositie maritieme maakindustrie
Om zijn internationale concurrentiepositie te verbeteren, moet de Nederlandse maritieme maakindustrie schepen en scheepsonderdelen sneller, beter en duurzamer produceren. In dat kader heeft het EFRO-project Toegepaste Innovaties Maritieme Automatisering (TIMA) in drie jaar succesvolle innovaties gerealiseerd op het gebied van de inzet van robotica bij de productie van enkelstuks maatwerk. Bijzonder aan TIMA was de manier waarop het innovatietraject is aangevlogen: in een intensieve samenwerking met drie MKB-bedrijven uit de Drechtsteden (Scheepswerf Slob, Machinefabriek De Waal en Valk Welding), het ROC Da Vinci en het Smart Industry fieldlab de Duurzaamheidsfabriek als penvoerder en projecteider. Door de innovaties hebben de bedrijven hun productieproces verder kunnen optimaliseren. Ook droegen ze bij aan het behoud van vakkennis, de duurzame inzetbaarheid van medewerkers en de aantrekkelijkheid van de sector voor jonge technici.
Impact op maritieme maakindustrie
Innovatie is in het MKB nogal eens een ondergeschoven kindje. In een slechte economische situatie is er geen geld en bij hoogconjunctuur is er geen tijd. Het is geen gebrek aan technologie, die is er in overvloed, maar een kwestie van valorisatie: hoe en waar past het bedrijf de technologie toe, terwijl de ‘winkel open blijft’ en hoe neem je de zittende medewerkers mee in de veranderingen? Daarbij is innovatie veelal pionieren en is de business case en de planning dus niet altijd aan de voorkant hard te maken. Binnen TIMA is op die vraagstukken een antwoord gevonden in een cross-over samenwerking en door de innovatie te starten op de werkvloer en vanuit een concrete vraag. Het TIMA-project heeft inmiddels aantoonbare resultaten opgeleverd voor de betrokken bedrijven. Daarbij zijn de innovaties en inzichten ook relevant voor andere clusters in de maakindustrie en heeft het project geleid tot diverse spin-offs, onder meer op het gebied van ‘digital twinning’.
Winst door digitalisering en robotisering
Robots worden doorgaans vooral ingezet voor repeterend werk en serieproducties. In de maritieme maakindustrie is echter vaak sprake van maatwerk. Enkelstuks dus, die veelal handmatig worden gesneden en gelast en waarvoor specialistische kennis en ervaring nodig is. Binnen TIMA hebben de partners vanuit hun verschillende expertises samengewerkt aan de digitalisering van die knowhow en de automatisering van het productieproces van unieke onderdelen. De partners zijn er daarbij in geslaagd slimme software te ontwikkelen, die de robot direct aanstuurt vanuit een CAD-tekening. Daarnaast zijn ook verschillende innovatieve deeloplossingen ontwikkeld binnen het project, zoals een draaitafel waarin verschillende formaten en vormen onderdelen kunnen worden ingeklemd, een rijdende robotopstelling en een ‘digitale pen’ die de bewegingen van een lasser direct kan vertalen naar een tekening. Het resultaat van de technologische innovaties binnen TIMA is een verhoogde productiviteit, een verkorte doorlooptijd en een minimale fysieke begeleiding bij het productieproces.
Innovatie op de werkvloer
Net als de meeste technische sectoren heeft de maritieme maakindustrie te maken met aanzienlijke uitdagingen op het gebied van human capital. De bedrijven ‘vergrijzen’ waardoor de benodigde specialistische kennis en ervaring schaarser wordt. Daarbij neemt ook de instroom van jongeren in relevante beroepsopleidingen af. Binnen TIMA zijn waardevolle stappen gezet en inzichten verworven om door de inzet van technologie met hetzelfde aantal medewerkers de productiviteit te verhogen. De aanwezige specialistische kennis kan gerichter worden ingezet en door de optimalisatie van het productieproces is er ook minder engineeringcapaciteit nodig. Het ‘innoveren op de werkvloer’ heeft ertoe geleid dat veel latent aanwezige knowhow bij de maritieme bedrijven inmiddels digitaal geborgd is in databases. Bovendien is de aansluiting tussen beroepsonderwijs en beroepspraktijk verbeterd. Waarbij de studenten tijdens hun stages en afstudeerprojecten niet alleen ‘kennis kwamen halen’ en ervaring opdoen, maar een actieve rol hebben gespeeld in de implementatie en acceptatie van de innovaties binnen de bedrijven.
